จุดกำเนิดและเส้นทางชีวิตของไบลธ์กลายเป็นเรื่องเล่าอันน่าภาคภูมิใจ ที่ถูกบอกเล่าต่อๆ กันมาปากต่อปาก จากคนที่ชอบไบลธ์สู่คนที่ไม่รู้จักไบลธ์ และเรื่องราวเหล่านี้จะถูกบอกเล่าต่อไปอีกนาน จากตุ๊กตาที่ไม่มีใครเห็นคุณค่า กลายเป็นตุ๊กตาที่คนทั่วโลกหลงรัก และยกย่องว่าเป็นยิ่งกว่า ตุ๊กตา
ฮัลโหล!ไบลธ์
บริษัท เคนเนอร์ ในสหรัฐผลิตไบลธ์ ในปี 2515 หรือราว 36 ปีก่อน และถูกเปิดตัวผ่านโฆษณาโทรทัศน์ ตุ๊กตาเด็กผู้หญิงหุ่นใกล้เคียงบาร์บี้ แม้หน้าอกจะเล็กกว่า แต่ส่วนหัวนั้นใหญ่โตกว่าบาร์บี้หลายเท่า ข้างในบรรจุกลไกลูกกะตาให้เปลี่ยนสีตาได้สี่สี แถมเพิ่มเทคนิคด้วยการให้ตุ๊กตามองซ้าย มองขวา มองตรงได้ด้วยการกระตุกเชือก
หวังจะให้เด็กๆ สนุกสนานเพลิดเพลิน ทว่าในครั้งแรกที่ออกมา ผลลัพธ์คือ ความหลอนที่สร้างความหวาดกลัวให้แก่เด็กๆ (บางคนบอกเล่าว่าไบลธ์ของเธอเปลี่ยนสีตาด้วยตัวเอง) ไบลธ์จึงไม่ประสบความสำเร็จ ตุ๊กตาตาโตกลายเป็นสินค้าลด แลก แจก แถม แม่บ้านชาวอเมริกันสามารถตัดคูปองเพื่อแลกซื้อไบลธ์ในราคาแค่ 3.5 เหรียญสหรัฐ! ครั้งหนึ่งในงานเทศกาลตุ๊กตาไบลธ์กลายเป็นของแถมตุ๊กตาตัวอื่น ฝ่ายขายของเคนเนอร์เจองานหินอยู่ 1 ปี ก่อนยุติการจัดจำหน่าย ไลน์การผลิต เบ้าหล่อต่างๆ ถูกรื้อทิ้ง
ศิลปินหลายคนจบชีวิตลงก่อนที่ภาพเขียนของตัวเองจะโด่งดัง แต่อลิสัน คาทซ์แมน ผู้ออกแบบไบลธ์ยังมีลมหายใจอยู่ดูไบลธ์ถูกชุบชีวิตขึ้นใหม่ในอีก 30 ปีถัดมา หญิงสาวลูกครึ่งญี่ปุ่นซื้อลิขสิทธิ์ไบลธ์กลับไปผลิตที่ญี่ปุ่นพะยี่ห้อทาการะ ภายใต้ชื่อ นีโอไบลธ์ ตุ๊กตาถูกจับแต่งหน้า ทำผม ใส่เสื้อผ้าเก๋ไก๋ ทันสมัย เสน่ห์ของไบลธ์ได้แก่ลูกเล่นการแต่งตัว เพราะใส่อะไรก็ดูดี ดูน่ารัก สวย เซ็กซี่ เท่ พังก์ หลากแนวแล้วแต่รสนิยมผู้เป็นเจ้าของ
การเกิดใหม่ของนีโอไบลธ์
นีโอไบลธ์เปิดตัวอย่างสวยงาม ผลิตออกมากี่รุ่นก็ขายหมด บางรุ่นต้องจองล่วงหน้า และสุ่มเลือกเหมือนลอตเตอรี่ว่าใครจะได้สิทธิซื้อ เพราะมีจำกัด
ลำพังแค่การทำการตลาดที่ยอดเยี่ยม คงไม่สามารถอธิบายได้ถึงกระแสไบลธ์ฟีเวอร์ที่ค่อยๆ แผ่ขยายแทรกซึมจากญี่ปุ่นไปทั่วโลก แต่เพราะคุณค่าของไบลธ์ที่ทำให้หลายคนตกหลุมรัก ยิ่งมองยิ่งหลง จนต้องไขว่คว้าหามาครอบครอง ซึ่งในระยะแรกหนทางเดียวที่จะได้คือต้องบินไปซื้อที่ญี่ปุ่น หรือฝากคนรู้จักซื้อให้
ในเวลาไล่เลี่ยกัน สหรัฐประเทศผู้ให้กำเนิดก็เรียกร้องหาไบลธ์เช่นกัน โดยเฉพาะไบลธ์ต้นตำรับจากเคนเนอร์ที่เลิกขายไปเมื่อ 30 ปีก่อน กลายเป็นของหายาก หลายคนตระเวนหาไบลธ์ตามตลาดขายของเก่า และประสบความสำเร็จได้ไบลธ์มาในราคาถูกแสนถูก เพราะคนขายยังไม่รู้ว่าตุ๊กตาที่ลำตัวเริ่มเหลือง สภาพทรุดโทรม กลับมาได้รับความนิยมแล้ว
พ่อค้าหัวใสผู้รู้กระแสของไบลธ์ตระเวนหาซื้อไบลธ์มาประมูลขายในอีเบย์ จนราคาขยับสูงขึ้นเรื่อยๆ ถ้าสภาพโทรมมากราคาแค่ไม่กี่หมื่นบาท สภาพดีขึ้นมาหน่อย ว่ากันที่ 46 หมื่นบาท แต่ถ้ายังไม่เคยออกมาจากกล่อง ก็เหยียบหลักแสนบาท สูงสุดถึงตัวละ 3,500 เหรียญสหรัฐ หรือ 1.22 แสนบาท ทุกวันนี้ก็ยังมีไบลธ์เคนเนอร์ประมูลขายอยู่ในอีเบย์ในราคาสูงเกินเอื้อม ขั้นต่ำก็ราวๆ 1,000 เหรียญสหรัฐ
ว่ากันว่าไบลธ์ของเคนเนอร์มีคุณสมบัติพิเศษ ที่ไบลธ์ปัจจุบันไม่มี คือ ลักษณะพื้นผิว ใบหน้าขาวใสอมชมพูเรืองแสง (Glow) เล็กน้อย ถกเถียงกันว่าเพราะเม็ดพลาสติกที่ใช้ในอดีต วิธีผลิต หรืออาจเพราะกาลเวลาที่เนิ่นนานกว่า 30 ปี ที่ไบลธ์ปัจจุบันลอกเลียนแบบไม่ได้ ทำให้ไบลธ์เคนเนอร์ไม่ว่าโทรมแค่ไหน คนก็ยอมเสียเงินซื้อ จากนั้นนำมาแปลงโฉมให้ไฉไลภายหลัง เป็นงานอดิเรกที่ท้าทายความสามารถของคนอเมริกัน จนต้องถ่ายรูปก่อนและหลังศัลยกรรมนำมาแลกเปลี่ยนกันชมในเว็บไซต์
ราคาที่โอเวอร์
นีโอไบลธ์มือหนึ่งราคาเริ่มต้น 3,000 กว่าบาท และมีทุกราคาไปจนถึง 45 หมื่นบาท เพราะผลิตออกมาแล้วร้อยกว่ารุ่น แต่ละรุ่นชื่อยาวอลังการ ราคาแตกต่างไปตามลูกเล่น ทั้งสีตา สีผม เสื้อผ้า อุปกรณ์ที่แถมมา และขึ้นอยู่กับความนิยม การซื้อไบลธ์ตัวแรกถือเป็นการตัดสินใจครั้งสำคัญ บางคนถูกใจไบลธ์รุ่นเก่าๆ แต่งบน้อย บางคนรอเก็บเงินก้อนใหญ่ เพื่อซื้อรุ่นที่ต้องการ หลายคนไม่รังเกียจของมือสอง หลายคนมีไบลธ์ในครอบครองหลายร้อยตัว เพราะอยากสะสมไปเสียทุกรุ่น
ยกตัวอย่างรุ่นที่ราคาไม่แพงมาก พิคคาดัลลี่ อังกอร์ แอชเล็ต สาวผมปัดสีน้ำตาล ใส่ชุดกระโปรงสั้น กับรองเท้าบู๊ต หาซื้อได้ที่ 3,300 บาท ที่แพงขึ้นมาหน่อย เวลคัม วินเทอร์ หน้าตาน่ารัก ผิวขาว ผมม้า ปัดแก้มชมพูอ่อนๆ ใส่เสื้อกันหนาว ราคาประมาณ 7,000 บาท แพงขึ้นอีกคือ ซีดับยูซี ลิมิเต็ด ร็อกซี่ เบบี้ สาวผิวแทน ใส่บิกินี่ของร็อกซี่ หิ้ววินด์เซิร์ฟ ราคา 1.3 หมื่นบาท
ส่วนรุ่นที่เป็นที่หมายปองคือรุ่น พรินเซส อะลาโมด ผลิตฉลองครบรอบปีที่ 6 มีแค่ 2,007 ตัวทั่วโลก ผมสีฟ้าครามน้ำทะเล มีสีตาพิเศษ มีเชือกสองเส้นให้หลับตาค้างได้ แถมชุดเสื้อผ้าหลายชิ้น ทั้งชุดกระโปรงเจ้าหญิง มงกุฎ เครื่องแบบนักเรียน ชุดผจญภัยในป่า หมวกคาวบอย สมุดภาพนิทานกรงนกสีขาวที่ใส่เป็นชุดสุ่ม สนนราคาทั้งกล่อง 4.54.8 หมื่นบาท www.blythethailand.com
สำหรับประเทศไทย ด้วยเวลา 23 ปี คนรักไบลธ์ขยายวงกว้าง www.blythethailand.com เปิดพื้นที่ให้พูดคุยแลกเปลี่ยนซื้อขาย รวมทั้งจัดกิจกรรมที่มีประโยชน์ คนรักไบลธ์ได้รวมพลแลกเปลี่ยนความรู้เรื่องการแปลงโฉม ตัดเย็บเสื้อผ้า ทำข้าวของเครื่องใช้ขนาดจิ๋ว เรียนรู้การถ่ายรูป และล่าสุดคืองานปีใหม่ ทั้งหมดนี้ไม่ต้องเสียค่าใช้จ่าย ทั้งที่ผู้จัดน่าจะทำเงินได้ไม่น้อย
จิตรลดา ศุภชัยมงคล ผู้ก่อตั้งเล่าว่า เพราะชอบไบลธ์จึงเข้าใจในหัวอก และไม่ได้คำนึงถึงธุรกิจเป็นหลัก ส่วนกิจกรรมต่างๆ จัดขึ้นได้โดยไม่เสียค่าใช้จ่าย เพราะเว็บไซต์มีผู้เล่นที่แอ็กทีฟ สามารถพิสูจน์ให้สปอนเซอร์เห็นถึงประโยชน์ร่วมกันวินวินทั้ง 2 ฝ่าย และส่วนตัวรู้จักคนหลากหลายวงการ กิจกรรมดีๆ จึงเกิดขึ้น
เกือบ 40 ปีที่ผ่านมา ไบลธ์เป็น เพื่อน เป็นตุ๊กตาที่แปลงโฉมได้มากที่สุด เป็นนางแบบที่ถ่ายรูปขึ้นที่สุด เป็นทูตที่เดินทางไปทั่วโลก เป็นงานศิลปะ เป็นสังคม และพร้อมจะเป็นอีกหลายอย่างที่คนอยากให้เป็น กระนั้นสำหรับบางคนไบลธ์อาจเป็นเพียงตุ๊กตาราคาแพง ประกอบกับระยะหลังถูกผลิตออกมาถี่มาก ไม่ต่างกับสินค้าชนิดหนึ่ง
ไบลธ์จะเป็นอะไรขึ้นอยู่กับใครจะมอง คงเหมือนกับรอยยิ้มปริศนาของโมนาลิซาที่ถูกตีความไปต่างๆ นานา ที่ผู้เขียนอยากรู้ก็คือ ถ้าไบลธ์ขยับปากพูดได้ เธออยากจะพูดอะไรกับเรา
