มะกอกที่จะพูดถึงนี้ต่างกับมะกอกของต่างชาติ(olive) โดยสิ้นเชิง เรียกได้ว่าอยู่คนละวงศ์

มะกอกของไทยมีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Spondias pinnata Kurz อยู่ในวงศ์ ANACARDIACEAE ส่วนมะกอกฝรั่งที่ให้น้ำมันมะกอกบำรุงผม ไม่มีปลูกในไทย ฝรั่งต่างชาติถือกันว่ามะกอกนั้นเป็นไม้ศักดิ์สิทธิ์ เพราะเทพเจ้าอะพอลโลใช้ช่อมะกอกเป็นมงกุฎ ตามตำนานแล้ว ต้นมะกอกเกิดจากสาวงามที่ไม่ต้องการเป็นเมียเทพเจ้า อะพอลโลเลยขอกลายร่างเป็นต้นไม้ กลายเป็นต้นมะกอกทำให้เทพเจ้านั้น เศร้าเสียใจ ถึงเธอตะเป็นต้นไม้ใบไม้ก็ยังรักเธอเสมอ เลยนำช่อมะกอกมาเป็นมงกุฎ

มะกอกฝรั่งมีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า Oleaeuropea อยู่ในวงศ์ OLEACEAE ซึ่งชื่อก็บอกเลยว่าอยู่ที่ยุโรป มะกอกไทยไม่เคยพบว่ามีตำนานอะไร

วัฒนธรรมการกินผักกับน้ำพริกของคนสมัยก่อนทำให้คนไทยไม่ต้องไปสรรหาทฤษฎีไมโครไบโอติก เพราะอาหารที่กินก็มีแต่ปลากินกับผัก คนนอกกรุงสมัยก่อนหาผักกินกันได้ไม่ยาก เพราะสามารถปลูกกินเองได้หรือบางครั้งก็เก็บเอาตามป่า ซึ่งต้นมะกอกนี้โดยปกติจะขึ้นตามป่าดิบแล้งหรือป่าเบญจพรรณ แต่ความที่ยอดอ่อนของมะกอกอร่อยและแตกยอดให้กินได้ทั้งปีจึงนำกิ่งมาชำหรือเอาเมล็ดมาเพราะไว้ตามริมรั้ว

เมื่อแจกยอดอ่อนสามารถเก็บมาจิ้มน้ำพริกได้เลยเพราะไม่มียาฆ่าแมลง และต้นมะกอกสมัยก่อนใช้ทำกล่อง ใช้ทำไม้ขีดไฟ ไม้จิ้มฟัน ไม้อัดและทำเยื่อกระดาษ เพราะเป็นไม้ที่ไม่มีแก่น

ยอดมะกอกเป็นผักที่มีรสชาติเหมาะจิ้มน้ำพริก จิ้มลาบจิ้มเต้าเจี้ยวหลน มีรสเปรี้ยวออกหวาน มีวิตามินเอ เบต้าแคโรทีน วิตามันซี วิตามันบี 1 วิตามินบี 2 ไนเอซินแคลเซียม ฟอสฟอรัส เหล็ก ยอดมะกอกใช้รับประทานสด ๆ

ผลมะกอกจะคล้ายรูปไข่แต่เล็กกว่านิดหน่อย เมล็ดแข็ง ค่อนข้างโต เนื้อมะกอกจะมีน้ำมาก กินแล้วชุ่มคอ แก้กระหายน้ำ แก้เลือดออกตามไรฟัน หน้าหนาวเวลาเดินป่าผลมะกอกจะหล่นเกลื่อนต้น ผลมะกอกจะช่วยบำรุงธาตุ แก้ธาตุพิการจากน้ำดีไม่ปกติ มะกอกมีรสเปรี้ยวและฝาด มีสรรพคุณช่วยไม่ให้ท้องเสีย