อย่างที่รู้กันดี การมีระบบไหลเวียนโลหิตเป็นปกติคือกุญแจสำคัญที่ทำให้สุขภาพดี แต่ทราบไหมว่าอะไรคือสัญญาณที่บ่งบอกถึงความผิดปกติที่เกิดขึ้นกับระบบไหลเวียน?

ดูแลระบบไหลเวียนเสียแต่เดี๋ยวนี้!
* รับประทานอาหารที่มีไขมันจำเป็นมากๆ จะช่วยป้องกันการก่อตัวของคอเลสเตอรอล ไขมันจำเป็นนั้นจะพบมากในปลาและน้ำมันจำพวกมะกอก, ลินสีด (Linseed), เรพสีด (rapeseed)
* อาหารที่อุดมด้วยไบโอฟลาโวนอยด์ช่วยให้หลอดเลือดแข็งแรง โดยพบมากในเบอร์รี่สีแดงและสีม่วงเช่นราสเบอร์รี่ บลูเบอร์รี่ และแบล็กเบอร์รี่
* การออกกำลังกายทำให้หัวใจและหลอดเลือดดำแข็งแรง โดยเฉพาะแอโรบิก เพราะช่วยให้อัตราการเต้นของหัวใจเป็นปกติ การจ็อกกิ้ง ว่ายน้ำ และเต้นรำก็ล้วนแต่ส่งผลดีต่อหัวใจเช่นกัน
* ถ้าคุณสูบบุหรี่ ก็ควรเลิกซะ เพราะทำให้ภาวะการทำงานของหลอดเลือดแดงไม่ดี และสารพิษจากบุหรี่ยังเข้าไปขัดขวางไม่ให้เลือดลำเลียงสารอาหารจำเป็นไปเลี้ยงร่างกาย




ความดันโลหิตสูง
อาการ: ไม่ปรากฏแน่ชัด แต่หากปล่อยไว้ไม่รักษาเป็นเวลานาน โอกาสเสี่ยงที่จะเป็นโรคหัวใจหรือเส้นเลือดในสมองแตกก็มีสูง ควรตรวจเช็คความดันโลหิตเป็นประจำ ซึ่งไม่ควรเกิน 150/90 แต่ความดันของแต่ละคนอาจไม่เท่ากัน ทั้งนี้ขึ้นกับอายุ น้ำหนัก และระดับความสมบูรณ์ของร่างกาย
สาเหตุ: บ่อยครั้งที่ไม่อาจระบุได้แน่ชัดว่าเกิดจากสาเหตุใด ความอ้วน การสูบบุหรี่ ปริมาณแอลกอฮอล์และน้ำตาลที่มากเกินล้วนแต่เป็นปัจจัยที่ทำให้ความดันโลหิตสูงได้ 10 % ของคนที่เป็นความดันโลหิตสูงหรือที่รู้จักกันว่า “โรคความดัน” มีสาเหตุมาจากโรคเบาหวาน โรคไต ภาวะการตั้งครรภ์ ตลอดจนการรับประทานยาคุมกำเนิดและยาจำพวกสเตียรอยด์
ทางแก้: กันไว้ดีกว่าแก้ด้วยการลดความเสี่ยงในการเกิดโรค ควรรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ต่อร่างกายและใช้ชีวิตอย่างเหมาะสม “การรับประทานรสเค็มจัดทำให้ความดันโลหิตสูง จึงไม่ควรเติมเกลือในอาหาร ระวังอาหารจำพวกปรุงสำเร็จหรืออาหารกระป๋อง” เอียน มาร์เบอร์ โภชนากรของ Health Plus กล่าว งดเว้นน้ำตาล อาหารมันๆ เลือกทานผักและผลไม้สด น้ำมันปลาแมคเคอเรลและแซลมอน แต่ถ้าคุณเป็นมังสวิรัติก็ให้รับประทานเมล็ดทานตะวัน และเมล็ดลินสีดแทน ที่สำคัญต้องไม่เครียดและหาเวลาพักผ่อน “ในแต่ละวันให้ลองนั่งหลับตาคิดอะไรเพลินๆ ฟังซีดีเสริมสร้างกำลังใจ หรือฝึกนั่งสมาธิ” เดบอราห์ มาร์แชล-วอร์เรนผู้เชี่ยวชาญด้านสะกดจิตแนะ การออกกำลังกายเบาๆ เช่นการเดิน เล่นโยคะ ว่ายน้ำ หรือไทชิช่วยได้ อย่างไรก็ตาม คุณควรไปพบแพทย์ก่อนหากมีปัญหาเกี่ยวกับสุขภาพ

โรคโลหิตจาง
อาการ: อ่อนเพลีย วิงเวียนศีรษะ ผิวซีดมาก
สาเหตุ: เกิดจากจำนวนเซลล์เม็ดเลือดแดงต่ำ ทำให้เลือดไม่สามารถลำเลียงออกซิเจนไปเลี้ยงส่วนต่างๆ ของร่างกาย สาเหตุเกิดจากการขาดสารอาหาร หรือสูญเสียโลหิตจำนวนมากซึ่งพบมากในช่วงที่ผู้หญิงตั้งครรภ์หรือมีประจำเดือน
ทางแก้: “รับประทานอาหารที่มีวิตามินบีสูง ซึ่งคนที่เป็นโรคโลหิตจางมักขาดวิตามินดังกล่าว” เอียน มาร์เบอร์บอก “ควรรับประทานโฮลเกรน (wholegrain) และอาหารจำพวกธาตุเหล็กซึ่งจำเป็นต่อการสร้างเซลล์เม็ดเลือดแดง” เขาแนะนำให้รับประทานถั่วต่างๆ ผักใบเขียว แอสพารากัส หัวบีท แอปริคอต แครอท ลูกฟิกหรือมะเดื่อฝรั่ง และผักสลัดน้ำ (watercress) อาหารเหล่านี้อุดมด้วยธาตุเหล็ก แจน เดอ รีส์ ผู้เชี่ยวชาญด้าน Naturopathy ยังแนะนำให้ดื่มชาเน็ทเทิล (nettle tea) เป็นประจำทุกวัน เนื่องจากมีธาตุเหล็กสูง

เส้นเลือดขอด
อาการ: เส้นโลหิตดำเกิดการขยายตัวเนื่องจากความเสื่อมของผนังหลอดเลือด ทำให้เลือดไหลผ่านไม่ได้ จึงเกิดการไหลย้อนกลับทำให้เกิดเส้นเลือดขอด มองเห็นเส้นเลือดสีออกฟ้าๆ หรือม่วงๆ ปูดออกมาที่ขา และอาจก่อให้เกิดอาการปวดและรู้สึกไม่สบาย ส่วนมากเส้นเลือดขอดมักสร้างความทุกข์ใจให้คนที่เป็น
สาเหตุ: เกิดจากเส้นเลือดไม่แข็งแรง โดยอาจมีสาเหตุจากกรรมพันธุ์
ทางแก้: “ดื่มน้ำวันละ 2 ลิตรจะช่วยให้เลือดไม่ข้นและไหลเวียนดี ทำให้ไม่เกิดความดันที่เส้นโลหิต” เจนนิเฟอร์ ฮาร์เปอร์-ดีคอน ผู้เชี่ยวชาญด้าน Naturopathy บอก “สารพิษในร่างกายทำให้เส้นโลหิตเกิดความดันสูงมากเช่นกัน” ดังนั้นจึงควรดูแลระบบย่อยอาหารให้ทำงานเป็นปกติและเพื่อให้สารพิษถูกขจัดออกจากร่างกาย จึงควรรับประทานอาหารที่มีไฟเบอร์สูงเช่นผัก โฮลเกรน และเมล็ดธัญพืชอื่นๆ” อาหารเสริมที่มีสกัดจากเมล็ดฮอสเชสนัท (horse chestnut) ช่วยลดเอนไซม์ที่ทำให้เส้นโลหิตพองโต ควรรับประทานในปริมาณ 300 มิลลิกรัม วันละ 3 ครั้ง หรือจะลองเทคนิคแบบ Naturopathic วิธีนี้นั่นคือ ล้างเท้า น่องขา และบริเวณด้านหลังของขาด้วยน้ำเย็นในช่วงหัวค่ำก่อนเข้านอน ซึ่งจะช่วยให้คุณหลับสบายขึ้น

หลอดเลือดตีบ
อาการ: หลอดเลือดแข็งตัว ทำให้เกิดอาการติดขัด เนื่องจากเส้นเลือดอุดตันจึงไม่สามารถลำเลียงออกซิเจนไปเลี้ยงกล้ามเนื้อ ทำให้กล้ามเนื้อขาดเลือด มักเกิดกับคนที่มีน้ำหนักตัวมากหรือมีประวัติว่าคนในครอบครัวป่วยเป็นโรคดังกล่าว หากคุณเป็นคนหนึ่งที่เข้าข่ายดังกล่าว ควรไปพบแพทย์
สาเหตุ: เกิดจากไขมันเกาะตัวอยู่ภายในผนังหลอดเลือดแดง โดยมากเกิดจากการสูบบุหรี่ หรือทานอาหารที่มีไขมันสูง และไม่ออกกำลังกาย และยังเชื่อกันว่ามีที่มาจากกรรมพันธุ์ การสะสมตัวของไขมันทำให้หลอดเลือดตีบและยืดหยุ่นน้อยลง และนำไปสู่การเป็นโรคหัวใจและเส้นเลือดในสมองแตกได้ในที่สุด
ทางแก้: “วิธีป้องกันหลอดเลือดตีบทำได้โดยรับประทานอาหารที่มีคอเลสเตอรอลต่ำ” แจน เดอ รีส์บอก “ดังนั้นควรหลีกเลี่ยงผลิตภัณฑ์จากสัตว์และน้ำตาล รับประทานเมล็ดธัญพืช ผักสด และน้ำมันบีบเย็นจากธรรมชาติ (natural, cold-pressed oils) ซึ่งมีคุณสมบัติทำให้คอเลสเตอรอลแตกตัว” สมุนไพรสกัดจากใบแป๊ะก๊วยช่วยลดคอเลสเตอรอลได้และทำให้ระบบไหลเวียนโลหิตทำงานดี จึงควรรับประทานวันละ 2 ครั้งในปริมาณ 120 มิลลิกรัม หรือจะรับประทานสมุนไพรสกัดจากโหระพาวันละ 3 ครั้งในปริมาณ 25 มิลลิกรัมต่อเนื่องเป็นเวลา 6 เดือน

ความดันโลหิตต่ำ
อาการ: หน้ามืด วิงเวียนโดยเฉพาะเวลายืนขึ้นเร็วเกินไป แม้ความดันโลหิตต่ำจะไม่อันตราย แต่ก็อาจก่อให้ความรู้สึกหงุดหงิดไม่สบายได้
สาเหตุ: อาจเกิดจากการที่ระบบประสาทไม่สามารถสั่งการหัวใจให้สูบฉีดโลหิตไปเลี้ยงร่างกายได้มากเพียงพอ เป็นผลให้ความดันตกหลังจากการนั่งหรือนอนราบ
ทางแก้: ดื่มน้ำอย่างน้อยวันละ 2 ลิตรเพื่อป้องกันความดันโลหิตต่ำ ทั้งนี้เนื่องจากการระเหยของน้ำมีผลทำให้ปริมาณโลหิตในร่างกายลดต่ำลง นั่นหมายความว่าการสูบฉีดโลหิตไปเลี้ยงร่างกายทำได้ช้าลง จึงจำเป็นต้องรักษาระดับน้ำตาลในเลือดให้คงที่ ดังนั้นจึงควรรับประทานคาร์โบไฮเดรตคอมเพล็กซ์จำพวกข้าวก้อง ผัก น้ำมันหอมระเหยกลิ่นโรสแมรี่กระตุ้นความดันโลหิตได้ โรเบิร์ต ทิสเซอรานด์ ผู้เชี่ยวชาญด้านอโรมาเธอราปีกล่าว หยดน้ำมันหอมระเหยกลิ่นดังกล่าว 4-5 หยดลงในอ่างอาบน้ำ หรือจะใช้เบสออย (base oil) 3 หยดจนถึง 20 มิลลิลิตรนวดให้ซึมซาบทั่วผิว โสมช่วยได้ รับประทานอาหารเสริมที่สกัดจากโสมวันละ 500 มิลลิกรัมเป็นประจำ

ปลอดภัยไว้ก่อน : โรคเกี่ยวกับความดันโลหิตจัดเป็นอาการเจ็บป่วยเรื้อรัง จึงควรเข้ารับการตรวจวินิจฉัยจากแพทย์เป็นประจำ