ตรวจเลือดเอชไอวี มีกี่วิธี
การตรวจเลือดจะบอกได้ว่ามีการติดเชื้อไวรัสเอชไอวี หรือไม่ มีวิธีการตรวจสองวิธี คือตรวจแอนติเจนกับตรวจแอนติบอดี แต่การตรวจแอนติเจนนั้นยุ่งยาก ใช้เครื่องมือซับซ้อน ราคาแพง ใช้เวลานาน จึงไม่นิยมตรวจ เท่ากับการตรวจแอนติบอดี ซึ่งตรวจได้ง่าย ราคาถูก ได้ผลเร็ว และค่อนข้างแน่นอน

1. การตรวจแอนติบอดี : โดยหลักการของการตรวจเลือด คือดูว่าในเลือดมีแอนติบอดีหรือภูมิคุ้มกัน ที่ทำปฎิกิริยากับไวรัสเอชไอวีหรือไม่
- ELISA : เป็นการ "ตรวจคัดกรอง" (screening test) ที่นิยมใช้กันแพร่หลาย ทำได้ง่าย ไม่แพง มีความไวมาก แม่นยำเกือบร้อยเปอร์เซ็นต์ ถ้าตรวจแล้วให้ผลบวกสองครั้ง จากน้ำยาของต่างบริษัท จะค่อนข้างมั่นใจได้ว่าติดเชื้อ เอชไอวี แต่ควรจะต้องตรวจยืนยันด้วยวิธีอื่นที่จำเพาะกว่าอีกครั้งด้วย
- Western blot assay : เป็นการ "ตรวจยืนยัน" (Confirmatory test) การติดเชื้อ HIV ที่นิยมมากที่สุด เพราะมีความไว และความแม่นยำสูงกว่าวิธี ELISA ผลบวกปลอมน้อยมาก แต่ราคาแพงกว่า ใช้เวลามากกว่า ทำยากกว่า
- Indirect immunofluorescent assay (IFA) : เป็นการตรวจหาแอนติบอดีเหมือน Western blot เพียงแต่การอ่านผล อ่านจากดูการเรืองแสง แทนการนับสารรังสีใน Western blot มีความไวและความแม่นพอๆกัน
- Radioimmunoprecipitation assay (RIPA) : เป็นการหาแอนติบอดีอีกวิธีที่ให้ผลไวกว่า Western blot แต่ทำยากมักใช้ในงานวิจัยเท่านั้น

2. การตรวจหาแอนติเจน : ส่วนใหญ่จะเป็นการตรวจหา p24 antigen ในเลือดด้วยวิธี ELISA สามารถตรวจหาตัวเชื้อ ในช่วงที่แอนติบอดียังไม่ปรากฏ หรือที่เรียกว่า window period แต่มีข้อเสียคือความไวน้อย (คือตรวจไม่ค่อยพบ) และไม่เหมาะที่จะใช้เป็นวิธีคัดกรอง (screening test)
3. การเพาะเชื้อไวรัส HIV ทำยาก ราคาแพง ความไวน้อย แต่ถ้าให้ผลบวก ก็ถือว่าแม่นยำที่สุด

4. การตรวจหา DNA ของไวรัส วิธีนี้คือการหาโดยอาศัยการเพิ่มปริมาณ DNA เรียกว่า PCR (Polymerase chain reaction) ตรวจได้แม้จะมีปริมาณ DNA เพียงเล็กน้อย (มีความไวสูง) เชื่อถือได้แน่นอน ถือเป็นวิธีการ "ตรวจยืนยัน" ที่แน่นอนที่สุด

โดยปกติถ้าไปขอตรวจเลือดเอดส์ จะได้รับการตรวจแบบ "ตรวจขั้นต้น" หรือที่เรียก " ตรวจคัดกรอง " (screening test ) ใช้วิธี ELISA โดยตรวจแอนติบอดี ถ้าให้ผลบวก ก็จะมีการตรวจยืนยันโดยวิธี western blot assay จึงจะบอกได้ว่า "เลือดเอดส์ให้ผลบวก" การตรวจคัดกรองใช้เวลาไม่นาน นับเวลาตั้งแต่เจาะเลือดจนรู้ผล ก็ไม่เกิน 20 นาที ส่วนวิธี western blot ขึ้นอยู่กับสถานที่ตรวจ ซึ่งรู้ผลได้ภายใน 7 วัน ถึง 1 เดือน

เตรียมตัวอย่างไรก่อนไปตรวจเลือด
การเตรียมตัวก่อนตรวจเลือด ไม่ต้องอดอาหารหรือเครื่องดื่ม แต่สิ่งที่ต้องเตรียมคือการเตรียมใจ เพราะผลการตรวจเลือดเพื่อหาเชื้อเอชไอวีไม่เหมือนกับการตรวจเลือดอย่างอื่น ถ้าผลเป็นบวก คนที่มีภาวะจิตใจไม่เข้มแข็งอาจอยู่ในภาวะหมดหวัง ท้อแท้ได้ ดังนั้นก่อนไปตรวจเลือดจึงต้องเตรียมจิตใจให้ดีว่า ถ้าผลเลือดเป็นบวก จะรับสภาพได้ไหม จะเกิดอะไรขึ้น วางแผนรับมืออย่างไร ถ้ามีภรรยา จะทำอย่างไร จะมีบุตรไหม ดังนั้น ก่อนตัดสินใจตรวจเลือดต้องเตรียมความพร้อมด้านจิตใจด้วย

ไปตรวจเลือดได้ที่ไหน
สถานที่ที่สามารถเข้ารับบริการการตรวจเลือดได้ โรงพยาบาลทั้งของรัฐบาล และ เอกชนทั่วประเทศ หรือคลินิกหลาย ๆ แห่ง ก็สามารถตรวจได้ โดยค่าใช้จ่ายถ้าเป็นสถานพยาบาลรัฐบาลประมาณ 150-200 บาท ภาคเอกชนราคาประมาณ 250-300 บาท