ทานาบาตะ (Tanabata) หมายถึง งานเทศกาลทานาบาตะหรืองานฉลองดวงดาวของประเทศญี่ปุ่น จัดขึ้นในคืนวันที่ 7 กรกฎาคมของทุกปี เป็นเทศกาลที่ผู้คนทั่วไปจะเขียนคำอธิษฐานต่างๆ ลงบน ทังซะขุ (Tanzaku) คือ กระดาษรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า แล้วนำไปห้อยบนกิ่งไผ่พร้อมด้วยสิ่งประดับประดาอื่นๆ

ทานาบาตะ (Tanabata) ในสมัยโบราณเป็นพิธีบูชาของญี่ปุ่นมีขึ้นมาตั้งแต่สมัยนาระ ผู้หญิงทอผ้าหวังว่าจะได้รับพรและขับไล่สิ่งที่ไม่ดีออกไปจากร่างกาย โดยผู้หญิงที่ถูกเลือกนั้นเรียกว่า ทานาบาตะทสึเมะ (Tanabatatsume) จะถูกเก็บตัวไว้ใน ห้องที่มีเครื่องทอผ้า (Hataya) ซึ่งอยู่ที่ริมแม่น้ำที่บริสุทธิ์ จะทอผ้าอย่างขะมักเขม้นและตั้งใจถวายแด่เทพผู้ครองสวรรค์ เครื่องทอผ้าจึงถูกเรียกว่า “Tanabata”

หลังจากที่ศาสนาพุทธเริ่มมีผู้คนนับถือกันมากขึ้น ก็เริ่มมีการจัดให้คืนวันที่ 7 กรกฎาคม เป็นคืนเพื่อสำหรับเซ่นไหว้บุคคลที่ล่วงลับไปแล้วซึ่งเรียกว่าเทศกาลโอบ้ง (Obon) หรือเทศกาลรำลึกถึงผู้ตายของชาวพุทธ โดยหวังว่าจะมีฝีมือในการทอผ้าและเย็บผ้าที่เก่งขึ้นเหมือนโอริฮิเมะ (Orihime) = โชะคุโจะเซอิ (Shukujosei) ซึ่งก็คือดาววีก้านั่นเอง จะมีการเซ่นไหว้ด้วยเข็มและบ่วงดาว และนอกจากนี้ก็ยังขอพรให้ประสบความสำเร็จในด้านต่างๆ อีกด้วย

ตำนานทางช้างเผือก

กาลครั้งหนึ่งนานมาแล้วที่ฝั่งแม่น้ำด้านเหนือ ของอามาโนะกาว่า (Ama no gawa) ซึ่งแปลว่าทางช้างเผือกบนสวรรค์ มีลูกสาวของเทพผู้ครองสวรรค์นางหนึ่งชื่อว่าโอริฮิเมะ (Orihime) = ดาววีก้า

โอริฮิเมะเป็นคนที่สวยและขยันขันแข็งทำงานไม่ยอมหยุด งานประจำของนาง ก็คือการทอผ้า นางทอผ้าได้สวยงามและประณีตมากจึงเป็นที่พึงพอใจของเหล่าเทพทั้งหลาย ทำให้นางต้องทอผ้าอยู่ตลอดวันตลอดคืน เทพผู้ครองสวรรค์ผู้เป็นบิดาเป็นห่วงและสงสารธิดาจึงคิดที่จะให้นางได้มีคู่ครอง เทพผู้เป็นบิดาจึงประกาศหาคู่ให้กับโอริฮิเมะ นางถูกตาต้องใจกับชายหนุ่มที่ชื่อฮิโกโบชิ (Hikoboshi) = ดาวอัลแตร์

ฮิโกโบชิเป็นคนเลี้ยงวัวอยู่ฝั่งด้านใต้ของทางช้างเผือก เป็นคนที่ขยันขันแข็งไม่แพ้โอริฮิเมะ ร่างกายกำยำและสง่างาม ยามเมื่อเลือกคู่ก็ดูเหมือนว่าทั้งคู่ จะถูกตาต้องใจซึ่งกันและกัน เทพผู้เป็นบิดาจึงให้ทั้งสองได้แต่งงานกัน หลังจากนั้นโอริฮิเมะก็ไม่ยอมทำงานทอผ้าอย่างขยันขันแข็งเหมือนเมื่อก่อน ส่วนฮิโกโบชิก็ไม่เลี้ยงวัวเหมือนเมื่อก่อนเช่นกัน ปล่อยให้วัวเดินเพ่นพ่านไปทั่วบริเวณ ทั้งสองจะออกไปเที่ยวด้วยกันทุกวันทุกคืน นางมีความสุขมากและลุ่มหลงฮิโกโบชิจนลืมหน้าที่ประจำของนาง แต่ยิ่งนานวันเข้าโอริฮิเมะก็ยิ่งหลงระเริงกับความรักจนลืมหมดทุกสิ่งทุกอย่าง เทพผู้เป็นบิดาจึงพิโรธลงโทษให้ทั้งสองแยกจากกันไปอยู่คนละทิศของทางช้างเผือก โอริฮิเมะโศกเศร้าเสียใจที่ต้องพลัดพรากจากชายผู้เป็นที่รัก นางร่ำไห้จนน้ำตาแทบจะเป็นสายเลือด เทพผู้เป็นบิดาเฝ้ามองดูความเศร้าโศกของนางทุกวันทุกคืน จนกระทั่งเทพผู้เป็นบิดาเกิดความสงสารในตัวนาง จึงอนุญาตให้นางข้ามทางช้างเผือกไปพบฮิโกโบชิได้หนึ่งครั้ง แล้ววันนั้นก็คือวันที่ 7 เดือน 7 ของทุกปี

จากนั้นมาทั้งสองจึงมีความหวังว่าจะได้พบกันถึงแม้ว่าจะเป็นปีละครั้งก็ตาม โอริฮิเมะกับฮิโกโบชิจึงกลับมาขยันขันแข็งตั้งหน้าตั้งตาทำงานเหมือนเดิม และในทุกๆ ปี ทางช้างเผือกจะออกมาปรากฏบนท้องฟ้า เป็นเวลาที่โอริฮิเมะและฮิโกโบชิจะได้มาพบกันสมดังปรารถนา



วิธีฉลองเทศกาลทานาบาตะ

สิ่งที่ต้องเตรียม : กิ่งไผ่หรือต้นไผ่ขนาดเล็กที่อยู่ในกระถาง, ปากกาเมจิก, โอริกามิ (Origami) = กระดาษสีหลายๆ แผ่น กรรไกร กาว เครื่องเจาะกระดาษ และด้าย

1. วิธีทำทังซะขุ (Tanzaku no tsukuri kata)

1)    ตัดกระดาษหลากสีให้มีขนาด 20 x 5 ซ.ม. (หรือขนาดตามที่ต้องการ)
2)    เขียนคำอธิษฐานลงบนกระดาษแต่ละแผ่นด้วยปากกาเมจิก
3)    นำเครื่องเจาะรูกระดาษมาเจาะตรงกลางด้านบนของกระดาษ 
4)    นำด้ายมาผูกกับกระดาษ จากนั้นนำไปห้อยบนกิ่งไผ่

2. วิธีทำห่วงแหวนกระดาษ (Juuji-wakka-tsuzuri no tsukuri kata)

พับกระดาษ Origami ให้เป็น 8 ส่วน เท่าๆ กัน แล้วตัดตามรอยพับ (ขนาด 15 - 20 เซนติเมตร)

ตัดกระดาษ Origami หลายๆ สี หลายๆ แผ่นให้มีขนาดเท่าๆ กัน

นำกระดาษ Origami ที่ตัดแล้วแล้วทำเป็นวงกลม

นำกระดาษ Origami มาทากาวตรงปลายกระดาษด้านหนึ่ง

ทำหลายๆ สีแล้วนำมาคล้องเป็นวงต่อกัน จากนั้นนำไปห้อยบนกิ่งไผ่

3. วิธีทำทางช้างเผือก (Ama no gawa no tsukuri kata)

พับกระดาษ Origami ให้เป็น 4 ส่วนเท่าๆ กัน

ตัดจากปลายทางขวาเข้าไปโดยเว้นระยะประมาณ 1 เซนติเมตร เหลือส่วนที่ไม่ตัดไว้พอประมาณ

กลับหัวกระดาษแล้วตัดอีกด้านหนึ่ง

คลี่และดึงกระดาษเบาๆจากปลายทั้งสองด้าน จากนั้นนำไปห้อยบนกิ่งไผ่

เพื่อให้ได้อรรถรสยิ่งขึ้น ขอให้ฟังเพลงนี้ไปด้วยค่ะ เนื้อหาตรงกับเทศกาลพอดี mv น่ารัก มีซับไทยให้ด้วยค่ะ ชื่อเพลง kimi no shiranai monagatari by supercell

(ปล.ตรงไม้ไอติมที่ตอนแรกนางเอกได้ เขียนว่าถูกรางวัล คือถ้าเสี่ยงทายก็สมหวัง แต่พอเห็นภาพเค้าไปกับเพื่อนเลยโยนทิ้ง... แต่ตอนหลังที่พระเอกเอากลับมาให้คือ ที่อยู่ใหม่ของพระเอกค่ะ)

ขอบคุณ ที่มา : marumura.com โดย คุณ Azu’Nyan Prae