“อัตราดอกเบี้ย” คำคุ้นหูที่ได้ยินอยู่เป็นประจำ ดูเหมือนว่าคำพวกนี้จะสามารถพบเจอได้ตามข่าวแวดวงเศรษฐกิจ โดยเฉพาะอย่างยิ่งข่าวที่เกี่ยวข้องกับสถาบันการเงิน ข่าวประกาศจากธนาคารแห่งชาติเรื่องการปรับอัตราดอกเบี้ย ถึงแม้ว่าจะเป็นคำคุ้นเคยที่ได้ยินบ่อยจนคุ้นหูและคุ้นตามากเท่าไหร่ก็ตาม แต่คำถามคือคุณรู้จักสิ่งนี้ดีจริง ๆ แล้วหรือ? และถ้าคำตอบของคุณคือ “ไม่” วันนี้เราจะพาคุณไปรู้จักกับความหมายของอัตราดอกเบี้ยสินเชื่อและประเภทของอัตราดอกเบี้ยให้แจ่มแจ้ง ก่อนที่คุณจะเริ่มค้นหาวิธีการคำนวณดอกเบี้ยสินเชื่อ  

ทำความรู้จัก “อัตราดอกเบี้ย”

ก่อนจะตั้งคำถามใด ๆ ที่เกี่ยวข้องกับการหาวิธีคำนวณดอกเบี้ยสินเชื่อ สิ่งแรกที่คุณควรเรียนรู้เบื้องต้นอย่างเรื่องที่เกี่ยวกับอัตราดอกเบี้ยว่า “ดอกเบี้ยสินเชื่อ” หรือ “ดอกเบี้ยเงินกู้” ที่พบเห็นกันอยู่เป็นประจำนั้นคืออะไร และอัตราดอกเบี้ยโดยทั่วไปที่ใช้กันในปัจจุบันนั้นมีอยู่ทั้งหมดกี่ประเภทกันแน่

“ดอกเบี้ยสินเชื่อ” หรือ “ดอกเบี้ยเงินกู้” คือ ผลตอบแทนที่ผู้ให้กู้ ในที่นี้คือสถาบันการเงินที่เปิดบริการให้สินเชื่ออย่างถูกต้องตามกฎหมาย และผู้ประกอบธุรกิจการเงินที่ไม่ใช่สถาบันการเงิน หรือ Non-bank เรียกเก็บจากผู้กู้ โดยทั่วไปแล้วอัตราดอกเบี้ยสินเชื่อมีอยู่หลากหลายประเภท และมีวิธีคำนวณดอกเบี้ยสินเชื่ออยู่หลายอัตรา ปกติแล้วอัตราดอกเบี้ยสินเชื่อจะมีการคำนวณดอกเบี้ยสินเชื่อแบบร้อยละต่อปี ซึ่งสถาบันการเงินที่ให้บริการจะจัดแจงอัตราดอกเบี้ยสินเชื่อเอาไว้ตามประเภทของสินเชื่อเหล่านั่นเอง

ประเภทของอัตราดอกเบี้ยสินเชื่อ

อย่างที่เกริ่นไปในหัวข้อด้านบนว่าอัตราดอกเบี้ยสินเชื่อนั้นมีวิธีคำนวณดอกเบี้ยสินเชื่อแบ่งแยกกันไปตามประเภทที่แตกต่างกัน โดยธนาคารหรือสถาบันการเงินผู้ให้บริการสินเชื่อจะเป็นผู้จัดแจงอัตราดอกเบี้ยสินเชื่อไว้ให้ตามรูปแบบของสินเชื่อที่คุณเลือกใช้บริการ ซึ่งอัตราดอกเบี้ยสินเชื่อที่ใช้กันในปัจจุบันนั้นมีอยู่ทั้งหมด 3 ประเภท ดังนี้

• สินเชื่ออัตราดอกเบี้ยแบบคงที่ (Fixed Rate Loan) 

ในรูปแบบแรกนั้นเป็นสินเชื่อที่มีการคิดดอกเบี้ยตามอัตราที่ตกลงกัน ณ วันที่ให้สินเชื่อ และจะคำนวณดอกเบี้ยสินเชื่ออัตราคงที่ไปตลอดระยะเวลาการให้สินเชื่อ ดังนั้น ยอดที่ต้องชำระเงินต้นและดอกเบี้ยในแต่ละงวดจะคงที่ตลอดระยะเวลาที่กู้ เช่น สินเชื่อรถยนต์ สินเชื่อบ้าน เป็นต้น

• สินเชื่ออัตราดอกเบี้ยแบบลอยตัว (Floating Rate Loan) 

เป็นสินเชื่อที่มีการคำนวณดอกเบี้ยสินเชื่อเปลี่ยนแปลงไปตามประกาศอัตราดอกเบี้ยของธนาคารแต่ละช่วงเวลา โดยทั่วไปธนาคารจะใช้อัตราดอกเบี้ยเงินกู้ขั้นต่ำอย่าง MLR และ MRR เป็นอัตราอ้างอิงสำหรับอัตราดอกเบี้ยลอยตัว ทั้งนี้ ในประเทศสหรัฐอเมริกา นิยมเรียกสินเชื่อจำลองอัตราดอกเบี้ยแบบลอยตัวว่า Adjustable Rate Mortgage (ARM)

• สินเชื่ออัตราดอกเบี้ยแบบผสม (Mixed Rate Loan) 

เป็นสินเชื่อที่คิดดอกเบี้ยแบบคงที่และแบบลอยตัวผสมกัน โดยส่วนใหญ่ธนาคารมักจะให้สินเชื่ออัตราดอกเบี้ยแบบผสม ได้แก่ อัตราดอกเบี้ยคงที่ระยะสั้นในช่วงแรกแล้วปรับเป็นดอกเบี้ยแบบลอยตัวสำหรับระยะเวลาที่เหลือ และ อัตราดอกเบี้ยคงที่ระยะสั้นแบบขั้นบันได แล้วปรับเป็นดอกเบี้ยลอยตัว